Ngày càng nhiều loại tội phạm chứng khoán

Tại Hà Nội mới có 4 vụ việc liên quan đến chứng khoán bị điều tra, song đều là những vụ án gây thiệt hại lớn. Ủy ban Chứng khoán (SSC) đã đề nghị bổ sung các tội danh về chứng khoán vào Luật Hình sự.

Tại hội thảo về phòng ngừa tội phạm trong lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng, tài chính trên Internet, Bộ Công an cho biết, vi phạm trong chứng khoán gồm các hoạt động thao túng thị trường. Chẳng hạn, câu kết cùng một lúc vừa đặt lệnh mua vừa đặt lệnh bán với khối lượng lớn nhằm thao túng giá, vào các website sửa thông tin về doanh nghiệp làm cho nhà đầu tư ngộ nhận thông tin giả dẫn đến quyết định đầu tư sai lầm.

Thanh tra Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) cũng chỉ ra các vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán đa dạng và ngày càng tinh vi, như thao túng giá, sử dụng thông tin nội gián để giao dịch.

Trường hợp gần đây nhất là bà Nguyễn Thị Vân Trang, cán bộ Công ty CP Bê tông Xuân Mai bán chứng khoán khi biết công ty này chuẩn bị mua cổ phiếu quỹ. Cũng có trường hợp doanh nghiệp cấu kết với đơn vị kiểm toán đưa ra báo cáo tài chính kiểm toán không trung thực (như vụ Công ty CP Bông Bạch Tuyết). Một sai phạm phổ biến khác là chào bán chứng khoán không đúng quy định.

Những vi phạm nghiêm trọng về chứng khoán có thể sẽ được đưa vào Luật Hình sự. Ảnh minh họa: Hoàng Hà.

Thượng tá Vũ Hồng Nam, Trưởng phòng PC15 Công an TP HCM cho biết, một số thủ đoạn trong lĩnh vực chứng khoán là tung tin giả trên Internet về một hoặc một số công ty niêm yết nhằm gây tin tưởng hoặc mất lòng tin của nhà đầu tư, tạo tình huống giả tạo nhằm mua hoặc bán cổ phiếu trục lợi. Cá biệt có kẻ còn phát tán qua mạng thông tin sai lệch về chính sách kinh tế của Nhà nước để gây bất ổn trên thị trường nhằm mua - bán cổ phiếu trục lợi.

Tại Hà Nội, mặc dù số vụ án trong lĩnh vực chứng khoán chưa nhiều, mới phát hiện, điều tra 4 vụ, 4 đối tượng, nhưng đều là những vụ án nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn. Theo Thượng tá Trịnh Văn Phát, Trưởng phòng PC15 Công an TP Hà Nội, kẻ gian chủ yếu đánh vào lòng tham của những nhà đầu tư thiếu hiểu biết, nhưng lại muốn làm giàu nhanh.

Có hai chiêu chính, là ở từng thời điểm nắm bắt những loại cổ phiếu đang nóng trên thị trường, đưa ra thông tin có mối quan hệ và có thể mua với giá rẻ hơn giá trên thị trường. Từ đó, những kẻ này thu tiền của các nhà đầu tư có nhu cầu, trong khi không hề nắm cổ phiếu. Chiêu thứ hai là lợi dụng tâm lý nhà đầu tư luôn đón đầu cổ phiếu của các ngân hàng chuẩn bị thành lập, những kẻ này sử dụng quyền mua một phần cổ phần để bán cho nhiều người.

Các chuyên gia cho rằng, cần sự liên kết đa ngành, cũng như bịt những lỗ hổng về pháp lý và chế tài xử phạt. Chẳng hạn, trong Luật Chứng khoán không quy định chế tài đối với doanh nghiệp có vốn dưới 10 tỷ đồng được huy động vốn ra công chúng, nên không thể xử lý vi phạm.

Ông Hoàng Đức Long, Chánh thanh tra SSC đề xuất, cần bổ sung các tội danh trong lĩnh vực chứng khoán trong Luật Hình sự. Luật Chứng khoán đã quy định, đối với các hành vi nghiêm trọng như giao dịch nội gián, thao túng thị trường, chào bán chứng khoán trái phép, tổ chức thị trường trái pháp luật, tùy vào tính chất và mức độ vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tuy nhiên, Luật Hình sự hiện hành chưa quy định các tội danh trong lĩnh vực chứng khoán. Việc xây dựng các tội danh này, theo ông Long, cần phải đảm bảo nguyên tắc hạn chế đến mức thấp nhất việc hình sự hóa các quan hệ về kinh tế, theo đó chỉ đưa vào Luật Hình sự để xử lý đối với các vi phạm về chứng khoán và thị trường chứng khoán gây hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó là xây dựng hệ thống các quy định về cảnh báo rủi ro đối với các giao dịch chứng khoán bất thường và có biện pháp can thiệp khi có dấu hiệu.

Ông Lê Thế Tiệm, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, tới đây, công an trực nghiên cứu vấn đề để kiến nghị bổ sung, chỉnh sửa Luật Hình sự, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về phòng chống các loại tội phạm này.

(Theo Đầu tư Chứng khoán)